Het belang van eerlijke werving en selectie

Recentelijk stemde de Eerste Kamer tegen de invoering van de wet toezicht gelijke kansen bij werving en selectie. Deze wet had als doel om gelijke kansen op de arbeidsmarkt te bevorderen door werkgevers te verplichten tot transparante en eerlijke wervings- en selectieprocessen. Hoewel de wet het niet heeft gehaald, blijft de noodzaak voor eerlijke werving en selectie bestaan. Dit is dan ook een oproep aan recruiters, organisaties en HR-medewerkers om zich onverminderd in te zetten voor gelijkheid en inclusiviteit in het wervingsproces.

Waarom gelijke kansen essentieel zijn.
Gelijke kansen in werving en selectie zijn essentieel voor een rechtvaardige maatschappij en een gezonde arbeidsmarkt. Discriminatie, of het nu gaat om leeftijd, geslacht, etniciteit of iets anders, beperkt niet alleen de mogelijkheden voor getalenteerde individuen maar schaadt ook de samenleving als geheel. Uit onderzoek blijkt dat aanzienlijke percentages van minderheidsgroepen discriminatie ervaren tijdens sollicitatieprocedures. Deze cijfers zijn niet alleen een indicatie van de uitdagingen waar we voor staan maar onderstrepen ook de urgentie om actie te ondernemen.

Ook positieve vooroordelen werken discriminatie in de hand.
Daarnaast kennen we ook onbewuste vooroordelen namelijk de neiging om voorkeur te geven aan personen die op onszelf lijken, of het nu gaat om achtergrond, leeftijd of andere persoonlijke kenmerken. Dit is een menselijke eigenschap die diep ingebed ligt in ons sociaal gedrag. Dit fenomeen, bekend als onbewuste vooringenomenheid, kan onbedoeld leiden tot discriminatie in het wervingsproces, ondanks de beste intenties.

En hoe zit het dan met het voeren van een voorkeursbeleid?
Wil je graag een vrouw toevoegen aan je team van mannen. Dan lijkt het logisch dat je dit in je vacaturetekst vermeld: ‘bij gelijke geschiktheid geven wij de voorkeur aan een vrouw.’ Zo laat je mooi meteen zien dat je voor inclusief en divers gaat. Maar ook positieve discriminatie mag niet zomaar. Het voeren van voorkeursbeleid mag alleen als aan elk van de daarvoor gestelde voorwaarden wordt voldaan. Anders handel je nog alsnog in strijd met de wet gelijke behandeling en discrimineer je op basis van gender.

Wat zijn dan de voorwaarden?
• Is het doel legitiem;
• Is er sprake van een aantoonbaar achterstand;
• Maak je het voeren van een voorkeursbeleid bij gelijke geschiktheid kenbaar in de vacature;
• Voldoe je als werkgever aan het zorgvuldigheidsvereiste, oftewel heeft er een daadwerkelijke vergelijking op geschiktheid plaatsgevonden (mannelijke sollicitanten bij voorbaat al niet uitnodigen mag dus niet);
• Wordt er voldaan aan het evenredigheidsvereiste, is de maatregel gerechtvaardigd gezien de mate van achterstand.

Twijfel je of iets wel of niet mag in je vacature tekst? Een handige bron om te raadplegen is die van het College voor de Rechten van de Mens.

De verantwoordelijkheid van de recruitmentsector.
Recruiters, HR-medewerkers en organisaties spelen een sleutelrol in het bevorderen van eerlijke werving en selectie. Zij hebben de macht en de middelen om verandering te bewerkstelligen. Door bewust en actief in te zetten op gelijkheid, kunnen zij een werkomgeving creëren waarin iedereen gelijke kansen krijgt om te excelleren.

Hoe we eerlijke werving en selectie kunnen waarborgen?
Er zijn verschillende effectieve methoden om discriminatie in het wervingsproces tegen te gaan en inclusiviteit te bevorderen:
• Anonimiseren van CV’s: Dit helpt om vooroordelen over naam, leeftijd, geslacht of etniciteit te verminderen.
• Gestructureerde interviews: Door iedere kandidaat dezelfde vragen te stellen, worden beoordelingen objectiever.
• Training over onbewuste vooroordelen: Bewustwording bij het wervingspersoneel is cruciaal om onbewuste discriminatie tegen te gaan.

Succesverhalen die inspireren.
Verscheidene organisaties hebben door het implementeren van bovenstaande methoden niet alleen discriminatie verminderd maar ook hun bedrijfsresultaten verbeterd.
Zo werft de NS voor bepaalde functies op basis van anonieme cv’s en heeft ’s Heerenloo geen zorgvacatures op hun website staan, maar nodigen zij belangstellenden uit met hen in gesprek te gaan om te onderzoeken hoe talent kan worden ingezet. En heb ik bij een Hogeschool een traject mogen begeleiden waarbij er zonder cv en motivatie gesolliciteerd werd. Mooie initiatieven met nog mooiere én verrassende resultaten.

Oproep tot actie.
De verwerping van de wet is een tegenslag, maar ook een herinnering aan het werk dat nog verricht moet worden. Door samen te werken en ons in te zetten voor eerlijke werving en selectie, kunnen we stap voor stap bouwen aan een inclusievere en rechtvaardigere arbeidsmarkt. Laten we de kans grijpen om te laten zien dat we meer zijn dan onze wetten: dat we een gemeenschap zijn die streeft naar gelijkheid en rechtvaardigheid voor iedereen.